Bij de kat is de meest voorkomende hartziekte hypertrofische cardiomyopathie (HCM). Bij deze aandoening is de hartspier verdikt.

Wat is de hartziekte HCM bij de kat

HCM is een spierziekte (myopathie) van het hart (cardio), waarbij de spierwand van de hartkamer sterk verdikt (hypertrofie) is.

HCM is genetisch, maar komt pas op latere leeftijd tot uiting, dit noemen we een verkregen hartziekte. Een kat wordt dus geboren met een genetische aanleg voor HCM maar óf, wanneer en in welke mate de kat HCM ontwikkelt is van vele andere factoren afhankelijk.

HCM is een erfelijke ziekte en komt even vaak voor bij katers als bij poezen. Dierenartsen hebben de indruk dat de ziekte steeds vaker voorkomt, in misschien wel vijf tot tien procent van alle katten.

Symptomen HCM kat

Als er sprake is van een geringe verdikking van de hartspier, dan zal dit nauwelijks gevolgen hebben voor de kat in rust. In situaties waarbij veel bloed rondgepompt moet worden (inspanning, stress) komt de kat in de problemen, omdat het hart niet aan de vraag van het lichaam kan voldoen.

Een sterk verdikte hartspier kan hartritmestoornissen veroorzaken en dit kan weer leiden tot sloomheid of zelfs plotse dood.

Bloed wat langzaam stroomt in een sterk uitgerekte boezem kan klonteren en bloedstolsels in het hart vormen. Zo’n stolsel kan uit het hart worden gepompt en vastlopen in de bloedvaten naar de achterpoten, waardoor acute verlammingsverschijnselen optreden.

Is er in een later stadium sprake van uittreden van vocht in longen, borstkas of buik, dan valt op dat de kat erg benauwd, sloom en ziek is.

Rassen waar HCM regelmatig voorkomt

Bij de volgende rassen komt HCM regelmatig voor:

• Maine coon
• ragdoll
• Noorse boskat
• Brits korthaar
• sphynx
• Bengaal
• Siberische kat
• pers
• devon rex
• Scottish Fold

HCM onderzoek

Staat het ras van uw kat hierboven vermeld of herkent u de symptomen van HCM? Laat uw kat onderzoeken op HCM.

Ga naar HCM onderzoek voor katten.

Diagnose van HCM

De eerste verschijnselen van HCM uiten zich meestal in het tweede tot zesde levensjaar. Eerder of later kan ook.

Katten weten zich in eerste instantie meestal goed aan een minder goed functionerend hart aan te passen door zich rustig te houden, meer te slapen en stress te vermijden.

Het is voor een eigenaar bijna onmogelijk om deze fase van HCM te herkennen. Deze fase noemen we asymptomatisch of occult.

De observatie van een hartruis of een hartritmestoornis tijdens een bezoek aan de dierenarts kan een eerste aanwijzing zijn voor de aanwezigheid van HCM. Een bloedtest die vaak wordt gedaan bij vermoeding van hartaandoeningen is NT-proBNP onderzoek.

In een later stadium valt soms op te merken dat de kat sloom wordt, zich slecht verzorgt, snel en moeizaam ademt, slechte eetlust heeft en vermagert. De kat ondervindt duidelijk nadelige gevolgen van de hartziekte en daarom spreken we van hartfalen.

Acute verlamming van de achterpoten of plotse dood is in enkele gevallen de eerste aanwijzing dat er sprake was van HCM.

Verdikking van de hartspierwand van de linker kamer

Op grond van het verhaal van de eigenaar en het lichamelijk onderzoek door de dierenarts kan de aanwezigheid van HCM in een aantal gevallen worden vermoed.

De definitieve diagnose wordt gesteld door middel van echocardiografisch onderzoek van het hart, waarbij grootte, vorm en functie van het hart worden beoordeeld.

Met behulp van een electrocardiogram kunnen hartritmestoornissen gekarakteriseerd worden. Met röntgenfoto’s van de borstkas kan aanwezigheid van vocht in longen en borstkas vastgesteld worden.

Er bestaat een DNA-test om de aanleg van één bepaalde vorm van HCM te testen. Of het dier op enig moment de ziekte ontwikkelt is met de DNA-test niet vast te stellen, dat kan alleen met echocardiografie.

Lees voor meer informatie het artikel over HCM bij katten.

Bij mijn kat is HCM vastgesteld, wat nu?

Soms wordt de diagnose HCM per toeval gesteld. De kat heeft geen enkel symptoom passend bij een hartprobleem, maar bij een lichamelijk onderzoek wordt een hartruis gehoord en na een cardiologisch onderzoek wordt vastgesteld dat uw kat HCM heeft.

Als de veranderingen in het hart slechts gering zijn, de hartfunctie nog normaal is en de kat geen last lijkt te hebben van de hartziekte, dan wordt in veel gevallen geen verdere behandeling ingezet.

Het is wel van belang om een hartziekte met zekerheid vast te stellen of uit te sluiten, omdat bepaalde medicijnen of narcosemiddelen een acute verslechtering van de hartziekte kunnen veroorzaken.

Controle onderzoeken bij hartproblemen

Omdat de ziekte gedurende het leven meestal meer schade aan de hartspier toebrengt, adviseren we altijd controle-onderzoeken om het verloop van de verslechtering in kaart te brengen.

Omdat katten met hartproblemen vaak in eerste instantie niets laten merken, kunnen echografische veranderingen ons waarschuwen voor problemen die op korte termijn kunnen ontstaan.

Wordt bij uw kat HCM vastgesteld omdat er duidelijke aanwijzingen zijn dat de kat last heeft van een hartziekte (sloomheid, vocht in longen of borstkas, verlamming van de achterpoten), dan is vaak direct een medicamenteuze behandeling noodzakelijk.

Behandeling van HCM bij de kat

HCM bij uw kat is niet te genezen. HCM behoeft ook niet in alle gevallen een behandeling. Er zijn geen medicijnen waarvan bewezen is dat ze de progressie naar hartfalen kunnen vertragen.

Dit wil niet zeggen dat we niets kunnen doen. Als daar aanleiding voor is, wordt medicatie voorgeschreven om de vulling van het hart te verbeteren en/of de uitstroomobstructie te verminderen. Is er sprake van vochtophopingen in borstkas, longen of buik, dan worden ook plastabletten voorgeschreven.

De behandeling heeft als belangrijkste doel de kwaliteit van leven van een kat met hartziekte te verbeteren, maar is helaas niet gericht op genezing van de onderliggende hartziekte.

Welke gevolgen heeft HCM in het hart?

De spierwand van de linkerkamer (het belangrijkste pompgedeelte van het hart) is gemiddeld 4 mm dik. Deze spierwanddikte kan bij katten met HCM wel toenemen tot 8-10 mm. Dit gaat ten koste van de ruimte binnenin het hart. Hierdoor is er minder ruimte voor bloed en per hartslag kan er minder bloed worden weggepompt.

Bovendien is een dikke hartspierwand erg stug. Het vullen van de kamers vanuit de boezems zal door de stugheid en het verlies aan ruimte steeds moeizamer verlopen.

De boezems kunnen het bloed minder goed kwijt, de druk stijgt en de boezems rekken uit. De oplopende druk zorgt voor vochtophoping in longen, borstkas en/of buik.

Naast problemen met de vulling van het hart, is er soms ook sprake van problemen met het legen van het hart.

Door de vormveranderingen in het hart kan de uitgang naar de aorta (of de longslagader) soms vernauwen, waardoor de uitstroom van bloed belemmerd wordt (obstructieve vorm van HCM).

Bovendien kan de klep tussen linker boezem en kamer opengetrokken worden en gaan lekken.

HCM kat levensverwachting

Uit het bovenstaande blijkt dat HCM bij de kat een ziekte is met vele uitingsvormen. Er zijn katten met HCM die een ogenschijnlijk normaal leven leiden en probleemloos oud worden. Er zijn ook katten met HCM die op jonge leeftijd al ernstige problemen krijgen.

Met onze huidige kennis over HCM bij de kat is het moeilijk voor een individueel dier de levensverwachting te voorspellen.

Door intensieve begeleiding en controle kunnen we proberen de hartfunctie van de kat zo goed mogelijk te ondersteunen en de kwaliteit van leven zo hoog mogelijk te houden.

Neem contact op met een dierenarts

Ziet u symptomen in dit artikel terug bij uw dier? Maak een afspraak bij een kliniek. Een dierenarts kan beoordelen of behandeling nodig is.